نوارهای نسوز که در ظاهر، بسیار به پارچه‌های نسوز، شبیه هستند، نوارهایی محکم، با عرض کم (اغلب کمتر از 20 سانتیمتر) و از جنس مواد نسوز می‌باشند که برای عایق بندی حرارتی و گاهی الکتریکی لوله‌ها و قطعات صنعتی به کار گرفته می‌شوند. این نوارها به عنوان شاخه‌ای از مواد نسوز، با مقاومت بالای خود در برابر گرما، فشار و عوامل شیمیایی، ساختار و خواص خود را حفظ نموده و در نتیجه، عایق‌هایی کاربردی برای حفاظت از تجهیزات مختلف خواهند بود. مهم‌ترین و بیشترین الیافی که برای تولید نوارهای نسوز مورد استفاده قرار می‌گیرند، فایبرگلاس و سرامیک هستند.

نوارهای نسوز، کاربردهای زیادی در حوزه عایق بندی صنعتی دارند که به عنوان نمونه، می‌توان موارد زیر را نام برد:

• آبکاری فلزات در صنایع فولاد
• عایق بندی دریچه‌ها و آب بندی دیگ‌های بخار
• جایگزین آزبست در کوره های ذوب القایی
• پوشش لوله‌ها در دمای بالا؛ مانند لوله اگزوز
• تولید واشر برای عایق بندی حرارتی
• پوشاندن سیم و کابل با هدف عایق بندی الکتریکی
• عایق ‌بندی الکتریکی لوازم خانگی کوچک؛ مانند اجاق گاز
• عایق الکتریکی باند هیترها و استریپ هیترها

نوارهای نسوز، پیش از استفاده، ظاهری سخت و غیر منعطف دارند و شاید امکان سودمند بودن آن‌ها در حوزه عایق بندی، کمی دور از ذهن باشد. به همین دلیل، ابتدا آن‌ها را به ماده مخصوصی آغشته می‌نمایند تا خیس شده و شکل پذیر گردند. در این مرحله، بعد از نرم شدن نوارها، می‌توان نوارهای نسوز را به راحتی به دور قطعات با شکل‌های ساده یا پیچیده نصب کرد. با خشک شدن نوارها، این مواد نسوز پر طرفدار، مجدداً استحکام خود را پیدا کرده و تبدیل به یک عایق تمام عیار برای حفاظت از تجهیزات در برابر گرمای بالا خواهد شد.

امروزه تنوع نوارهای نسوز موجود در بازار، چنان زیاد است که خریداران می‌توانند به راحتی و با در نظر گرفتن نیازهای خود، نوار نسوز مناسب با شرایط محیطی به خصوص را انتخاب نمایند. تنها لازم است تا نیازهای مصرف کننده با ویژگی‌های نوار نسوز مورد نظر، با توجه به ماده نسوز به کار گرفته شده در تولید آن، همخوانی داشته باشد. در ادامه، نگاهی کوتاه به شناخته شده‌ترین نوارهای نسوز موجود در بازار خواهیم انداخت:

نوار نسوز آزبست: این نوع از نوارهای نسوز را می‌توان جزو قدیمی‌ترین عایق‌های استفاده شده در صنایع گوناگون دانست. آزبست، از اواخر قرن 19، به مدت صد سال، محبوب‌ترین و پر طرفدارترین ماده نسوز در میان صنایع بوده است. الیاف مستحکم، بلند و در هم تنیده آزبست که شکلی عجیب و شمشیری دارند، باعث بروز ویژگی‌های مثبتی همچون کاهش چشمگیر اتلاف انرژی، نفوذ ناپذیری و ارتقای مقاومت حرارتی‌ آزبست تا 550 درجه سانتیگراد می‌گردد. اما با آگاه شدن دانشمندان از سمی بودن غبار آزبست و صدمه رساندن این غبار به سلامتی انسان و محیط زیست، استفاده از آزبست در میان بیشتر صنایع به طور کامل ممنوع اعلام شد. به همین دلیل، در حال حاضر تنها در صورتی می‌توان از نوار آزبست برای عایق بندی استفاده نمود که قطعات، هیچ تماسی با انسان و یا محیط زیست نداشته باشند و از سوی دیگر، متخصصین، همواره به دنبال یافتن جایگزین‌هایی مناسب برای این ماده نسوز هستند. از جمله مکان‌هایی که بیشترین کاربرد را برای نوارهای نسوز آزبست دارند، موتورخانه‌ها و کوره‌ها می‌باشند. عرض‌ نوارهای نسوز موجود در بازار، اغلب بین 1.5 تا 5 سانتیمتر است.

• نوار نسوز گرافیت: این محصول پر طرفدار را همان گونه که از نامش پیدا است، از گرافیت خالص می‌سازند. به همین دلیل، نوار نسوز گرافیت، علاوه بر داشتن مقاومت حرارتی منحصر به فرد تا 700 درجه سانتیگراد، از انعطاف پذیری بسیار بالایی برخوردار است. این شکل پذیری بالای نوار گرافیت، آن را تبدیل به گزینه‌ای مناسب برای به کارگیری به عنوان واشر و عایق قطعات می‌نماید. این عضو از خانواده بزرگ نوارهای نسوز را بیشتر برای آب بندی و عایق بندی در محیط‌های گازی یا آب و روغن داغ مورد استفاده قرار می‌دهند. گاهی نیز، به منظور اتصال بهتر نوار نسوز گرافیت به قطعات در شرایط خاص، یک روی آن را به چسب آغشته می‌نمایند. عرض این نوارهای نسوز، معمولاً تا 2.5 سانتیمتر می‌رسد.
• نوار نسوز سرامیک: تا امروز، الیاف سرامیک دارای بالاترین مقدار تحمل حرارتی شناخته شده در بین مواد نسوز هستند. به همین دلیل، نوار تهیه شده از این ماده نسوز هم، می‌تواند بدون بروز هیچ گونه تغییری در ویژگی‌هایش، دماهای بالا را تا 1200 درجه سانتیگراد تحمل نماید. این نکته، باعث گردیده تا نوار سرامیک، یکی از بهترین جایگزین‌ها برای نوار نسوز ساخته شده از الیاف آزبست باشد؛ چرا که علاوه بر داشتن استحکام و مقاومت بالا در برابر گرما، هیچ ضرری برای سلامت انسان و محیط زیست نخواهد داشت. برای تولید این نوار نسوز، از مقداری فایبرگلاس هم استفاده می‌گردد و به همین دلیل، گاهی آن را با نام نوار نسوز سرامیک فایبر نیز می‌خوانند. در برخی موارد، برای بهبود خواص مکانیکی و افزایش تحمل فشار، از سیم‌های استیل برای تقویت این نوارها استفاده می‌شود. گاهی نیز، این نوارها را با یک لایه فویل آلومینیومی می‌پوشانند. نوار سرامیک فایبر، به وفور برای عایق بندی اگزوزها، دیگ‌ها و کوره‌های حرارتی، و صنایع پتروشیمی، به کار گرفته می‌شوند. عرض این نوارها، در بیشتر مواقع تا حدود 10 سانتیمتر می‌باشد.
• نوار نسوز فایبرگلاس: الیاف شیشه یا فایبرگلاس، جزو مقاوم‌ترین الیاف نسوز است که در تولید بیشتر نوارهای نسوز، به تنهایی و یا در ترکیب با مواد دیگر استفاده می‌گردد. علاوه بر تحمل حرارتی بالای این ماده نسوز و خواص مکانیکی خیره کننده‌اش، در بیشتر اوقات، به منظور افزایش استحکام، از بافت تار و پودی برای تولید نوار فایبرگلاس بهره می‌برند که در آن، الیاف شیشه انسجام و تراکم بیشتری دارند. مقاومت گرمایی بالا تا 600 درجه سانتیگراد، و انعطاف پذیری نوارهای نسوز فایبرگلاس، باعث گردیده تا این محصول، تبدیل به یکی از بهترین گزینه‌ها برای تهیه و دوخت البسه و تجهیزات نسوز مانند لباس‌های آتش نشانی بگردد. گاهی، برای کاهش میزان اصطکاک نوار فایبرگلاس، آن را با یک لایه تفلون می‌پوشانند. این نوارهای آغشته شده به تفلون را، نوار نسوز فایبرگلاس ابریشمی هم می‌نامند و می‌توانند یک سمت آن را آغشته به چسب نمایند. در برخی موارد نیز، نوار نسوز فایبرگلاس را با یک لایه فویل آلومینیومی می‌پوشانند. عرض این نوع از نوارهای نسوز، معمولاً تا 10 سانتیمتر می‌رسد.